کشورهای عضو ناتو با افزایش ۵ درصدی هزینه‌های دفاعی موافقت کردند
آندریا پالاسیانو
۲۵ ژوئن ۲۰۲۵،
کشورهای عضو ناتو در اجلاسی که در ۲۵ژوئن در لاهه، هلند برگزار شد، با هدف جدید افزایش هزینه‌های دفاعی به ۵ درصد از تولید ناخالص داخلی (تولید ناخالص داخلی) موافقت کردند و تعهد خود را به دفاع جمعی مجدداً تأیید کردند. این تصمیم تاریخی در بحبوحه موضع تهاجمی فزاینده روسیه گرفته شده است.
برای ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، که بارها از متحدان اروپایی به دلیل عدم صرف هزینه کافی برای امنیت انتقاد کرده است، تصمیم برای تبدیل ناتو به یک اتحاد ۳۲ کشوری یک پیروزی بزرگ است.
هگست، وزیر دفاع ایالات متحده، در سخنرانی خود در سنگاپور در پایان ماه مه، از متحدان آسیایی، از جمله ژاپن، خواست تا هزینه‌های دفاعی خود را به ۵٪ از تولید ناخالص داخلی افزایش دهند.
ترامپ حتی در مسیر رسیدن به اجلاس، اظهاراتی کرد که به نظر می‌رسید تعهد به دفاع جمعی مندرج در ماده ۵ پیمان آتلانتیک شمالی، که پایه و اساس ناتو است، را زیر سوال می‌برد. با این حال، پس از جلسه، او آن را یک جلسه «عالی» خواند و اظهار داشت که از ماده ۵ «حمایت» میکند.
در بیانیه رهبران، کشورهای عضو «تعهد تزلزل‌ناپذیر خود را به دفاع جمعی مجدداً تأیید کردند» و اظهار داشتند که «ما در عزم خود برای دفاع از یک میلیارد شهروند خود، ناتو، آزادی و دموکراسی متحد و ثابت قدم باقی می‌مانیم.»
در بحبوحه نگرانی‌های فزاینده مبنی بر اینکه ایالات متحده در حال بررسی خروج نیروهای خود از اروپا است، این اجلاس تلاش زیادی برای حفظ ترامپ در ناتو انجام داد. حامیان اروپایی اوکراین برای ارائه پاسخی مؤثر به تهاجم روسیه به اوکراین که اکنون در چهارمین سال خود است، با مشکل مواجه شده‌اند.
افزایش هزینه‌های دفاعی
هدف هزینه‌های دفاعی افزایش زیادی نسبت به ۲٪ فعلی تولید ناخالص داخلی خواهد بود. طبق این اعلامیه، هدف جدید پاسخی به «تهدیدات و چالش‌های جدی امنیتی، به ویژه تهدید امنیتی بلندمدت روسیه در اروپا و منطقه آتلانتیک و تهدید مداوم تروریسم» است.
روته، دبیرکل ناتو، ماه‌هاست که برای افزایش این هدف با کشورها لابی میکند. از ۵٪ هدف هزینه‌های تولید ناخالص داخلی، ۳.۵٪ برای هزینه‌های اصلی دفاعی و ۱.۵٪ باقی‌مانده برای زیرساخت‌ها، امنیت سایبری و سایر سرمایه‌گذاری‌های مرتبط خواهد بود. این توافق‌نامه بودجه هنگفتی را تا سال ۲۰۳۵ به هزینه‌های دفاعی اختصاص خواهد داد.
روته اظهار داشت که روسیه آماده است تا ظرف پنج سال حمله به ناتو را بررسی کند.
با این حال، تنش‌هایی بر سر افزایش این هدف ایجاد شده است. سانچز، نخست وزیر اسپانیا، این هدف را رد کرد و گفت: «ما هزینه‌ها را به ۲.۱٪ افزایش خواهیم داد، اما نه بیشتر و نه کمتر.» او گفت که اهداف جدید تسلیحاتی و نظامی ناتو محقق خواهد شد، اما گفت که آنها در مورد هزینه توافق نکرده‌اند و این موضوع انتقاد شدید سایر کشورهای عضو را برانگیخت.
ترامپ به شدت از نگرش اسپانیا انتقاد کرد و پیشنهاد داد که در تلافی، تعرفه‌های محصولات اسپانیایی را دو برابر کند. او در یک کنفرانس مطبوعاتی گفت: "شما تنها کسی هستید که پرداخت نکرده‌اید. من نمی‌دانم مشکل چیست."
اوکراین
این اعلامیه همچنین حمایت ناتو از اوکراین را تأیید کرد. با این حال، بیانیه‌ای از اعلامیه سال گذشته مبنی بر اینکه آینده اوکراین در ناتو نهفته است، حذف شد که نشان دهنده عدم تمایل دولت ترامپ برای ارائه پشتیبانی نظامی بیشتر به این کشور است.
همزمان با اجلاس ناتو، ترامپ با ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین، که به دنبال خرید سلاح‌های ساخت آمریکا است، دیدار کرد.
زلنسکی پس از این دیدار در حساب توییتر خود نوشت که در مورد "همه مسائل واقعاً مهم" با ترامپ صحبت کرده است. او توضیح داد که آنها "یک جلسه طولانی و اساسی" در مورد چگونگی دستیابی به آتش‌بس، صلح واقعی و حفاظت از شهروندان اوکراینی داشته‌اند.
صدراعظم آلمان، مرتس، به خبرنگاران تأکید کرد که اجلاس لاهه، سیگنال قوی حمایت از اوکراین را ارسال کرده است. او گفت که از ترامپ خواسته است تا فشار بر روسیه را افزایش دهد. انتظار می‌رود اتحادیه اروپا در اجلاس خود در بروکسل در روزهای ۲۶ و ۲۷، تحریم‌های جدیدی علیه روسیه تصویب کند.
اعضای ناتو و برخی متحدان غیرناتویی مانند سوئد و کره جنوبی، تأمین‌کنندگان اصلی تجهیزات نظامی این سازمان هستند. این تجهیزات شامل سلاح‌های پیشرفته، سیستم‌های دفاعی، هواپیماهای جنگی، ناوهای جنگی و فناوری‌های مدرن نظامی است. برخی از مهم‌ترین کشورهای تأمین‌کننده عبارتند از:
ایالات متحده آمریکا
- بزرگترین تأمین‌کننده تسلیحات ناتو (مانند جنگنده‌های F-35، تانک‌های M1 Abrams، سیستم‌های دفاع موشکی پاتریوت).
شرکت‌هایی مانند لاکهید مارتین، بوئینگ، ریثیون و جنرال داینامیکس درآمریکا ازافزایش بودجه نظامی ناتو سود خواهند برد.
آلمان
- تولیدکننده تجهیزاتی مانند تانک لئوپارد ۲، زیردریایی‌ها و سیستم‌های الکترونیکی جنگی است.
- شرکت‌هایی مانند کراوس-مافی وایگمان، راینمتال و هنسولت درآلمان ازتامین کنندگان مهم تجهیزات نظامی هستند.
فرانسه
- تولید جنگنده‌های رافال، هلیکوپترهای نظامی و سیستم‌های دفاعی.
- شرکت‌های فرانسوی مانند داسو، تالس و نیکسار، ذینفعند.
بریتانیا
درکارساخت ناوهای هواپیمابر، جنگنده‌های یوروفایتر تایفون و زیردریایی‌های هسته‌ای است
- شرکت‌های بریتانیایی مانند BAE Systems، رولز-رویس و QinetiQ سود خواهندبرد.
آمریکا، آلمان، فرانسه و بریتانیا بزرگترین نقش را در این زمینه ایفا می‌کنند.
سایر کشورهای تأثیرگذار در تأمین تجهیزات ناتوعبارتنداز:
ایتالیا که تولید هلیکوپترهای آگوستاوستلند و سیستم‌های دریایی رابرعهده دارد.
ترکیه به ساخت پهپادهای بایراکتار TB2، خودروهای زرهی و موشک‌های کروزمشغول است و شرکت‌هایی مانند بایکار، روکستان و آصلسان دراین کشورتجهیزات نظامی می سازند.
سوئد (علیرغم عدم عضویت در ناتو، تجهیزات نظامی به اعضای ناتو صادر میکند)
جنگنده‌های گریپن و سیستم‌های دفاع هوایی می سازدو شرکت های ساب و بوفورس رادارد.
کره جنوبی (متحد نزدیک ناتو)
صادرات گسترده توپخانه، تانکK2 و سیستم‌های دفاعی داردو هیوندای روتم و هانوا دیفنس شرکت های مهم ساخت تجهیزات نظامی آن است.
کانادا ولهستان ،هلند، نروژ، اسپانیا، بلژیک و دانمارک نیز در تولید برخی تجهیزات تخصصی مشارکت دارند.
اوکراین (پیش از جنگ) در تولید موتورهای هواپیما و سیستم‌های دفاعی نقش داشت.
ترامپ در دوره اول ریاست جمهوری خود اظهار داشت که زمان آن رسیده است که اروپایی‌ها پا پیش بگذارند و در طول مبارزات انتخاباتی ۲۰۲۴ فشار را افزایش داد و گفت که «[روس‌ها] را تشویق میکند هر کاری که دلشان می‌خواهد با کشورهایی که به این هدف نمی‌رسند، انجام دهند». امسال، او تیرهای هدف را به کرسی‌های خونین منتقل کرد و بیشتر و بیشتر در مورد تعیین معیار ۵٪ صحبت کرد.
فنلاند یکی از جدیدترین اعضای ناتو است و طولانی‌ترین مرز زمینی خود را با روسیه داردبعدازجلسه رئیس جمهورفنلاند خصوصی بیان کرده که اگر چند سال پیش به او می‌گفتید که فنلاند ۵٪ از تولید ناخالص داخلی خود را صرف امور دفاعی خواهد کرد، "من می‌گفتم که به پزشک مراجعه کند. اما حالا این اتفاق افتاده است."
بسیاری از مسائل هنوز نامشخص است: اروپا برای اینکه از نظر نظامی روی پای خود بایستد، باید تریلیون‌ها یورو هزینه کند. اما آیا می‌تواند این کار را بدون خشمگین کردن رأی‌دهندگان انجام دهد؟ آیا شرکت‌های اروپایی می‌توانند تولید تسلیحات مورد نیاز خود را افزایش دهند؟ و یک دفاع جمعی واقعی اروپایی از منظر عملیاتی چگونه است؟